Een community is een gemeenschap, waarbij het woord zichzelf uitlegt dat het een groep mensen is die iets gemeen hebben. Het wordt ook wel gedefinieerd als een samensmelting van gevoel en denken over tradities, toewijding en lidmaatschap. Dit gedeelde gevoel zorgt voor de gemeenschappelijkheid, het ‘community gevoel’. Vaak staat het delen van kennis centraal in een gemeenschap. Maar belangrijker nog is het doel van de community, het delen van waarden en interesses met elkaar.
Wat is een community?
Voorbeeld van een community
De Vrije Universiteit heeft bijvoorbeeld een ‘Alumni netwerk’ waar alle afgestudeerden bij horen en toegang krijgen tot cursussen of evenementen. Dit is ook een vorm van een community waarbij alle leden iets gemeen hebben: afgestudeerd zijn en (bijna) werkende. Het aanbod van de universiteit is gericht op professionalisering van de alumnus.
Hoe ziet een wooncommunity eruit bij het Urban Tree Village-project?
Gemotiveerd zijn om in je vrije tijd de handen uit de mouwen te steken en ben je bereid om voor elkaar te zorgen? Dan maak jij misschien wel deel uit van onze gemeenschap. Een wooncommunity houdt zich bezig met een bepaalde manier van wonen, door bijvoorbeeld auto’s en fietsen te delen. Maar ook worden er gezamenlijke activiteiten ondernomen zoals sportactiviteiten of kookworkshops. Bij de Urban Tree Village delen de bewoners uit drie generaties een gezamenlijk doel: verbeteren van het welzijn en zorg dragen voor elkaar.
Het gaat er namelijk precies om dat je waarden en normen deelt met anderen zodat jullie een gemeenschapsgoed creëren. Samen bouw je sociaal kapitaal – denk aan netwerken, afspraken, ideeën en regels – op wat je zowel individueel als collectief verder brengt. We vinden het belangrijk om inclusief, duurzaam en verbonden te zijn zodat de Urban Tree Village echt voelt als thuiskomen.
Lees meer
Vervolgens vormt de community zich, tot een coöperatie of vereniging. Wat doet die bewonersvereniging dan precies? Het officieel verenigen van bewoners zorgt ervoor dat afspraken gemaakt worden en documenten bij elkaar komen. Dit geeft de leden een gevoel van verantwoordelijkheid en verbinding. Het zorgt ervoor dat formeel vast wordt gesteld dat de coöperatie de wensen van de leden behartigt.
Een beheercoöperatie
De ideale vorm voor onze bewoners om meer inspraak te krijgen in de groene woontoren, is een beheercoöperatie. Dit is een variant van de wooncoöperatie waarbij de bewoners geen vastgoed hoeven te ontwikkelen en enkel beheertaken op zich nemen. Een beheercoöperatie gaat een stapje verder dan een bewonersvereniging, draagt bij aan het sociaal kapitaal en deelt het volgende gezamenlijke doel; samen het beheren van het pand en de leefomgeving, met directe zeggenschap en verantwoordelijkheid als coöperatieve leden.
Lees meer
Dit zetten we gezamenlijk met de bewoners op. De bewoners nemen beheertaken van de vastgoedeigenaar, een woningbouwcorporatie of een andere investeerder over. Samen hebben ze zeggenschap over het beheer en delen ze een bepaalde visie. De vereniging is niet gericht op het maken van winst maar op het voldoen van alle kosten die komen kijken bij het beheer en onderhoud van hun gebouw. Hiernaast worden overige inkomsten alleen gebruikt ten behoeve van alle leden van de coöperatie. Samen bouwen de bewoners netwerken op en versterken ze de sociale cohesie van hun buurt en omgeving. Bovendien is het belangrijk dat de bewoners zich kunnen terugtrekken in hun eigen privéwoning. Er zijn goede afspraken nodig tussen de bewoners zodat iedereen weet wat hen te verwachten staat. Bij de Urban Tree Village wordt dit een ‘pilot’. Zo gaan we testen hoe het bevalt om een beheercoöperatie te starten op grote schaal met gemotiveerde sociale- en middenhuurders.
Sociologische onderzoeken naar gemeenschapsvorming en organisatie
Onderzoek naar het opbouwen van een duurzame woongemeenschap in Amsterdam
De gemeenschap van The Urban Tree Village bevindt zich nog in een vroege fase, maar de bewoners hebben al een gedeelde visie op duurzaam wonen en samenleven. Actieve betrokkenheid is essentieel voor succes, waarbij iedereen verwacht dat bewoners actief meedoen en samenwerken. Hoewel de meeste bewoners verwachten dat ze goed met elkaar kunnen opschieten, is er verdeeldheid over hoe beslissingen genomen moeten worden. Kleine problemen willen ze onderling oplossen, maar bij grotere beslissingen willen alle bewoners inspraak, wat kan leiden tot uitdagingen, zoals lange vergaderingen en het risico dat alleen de luidste stemmen gehoord worden.
Om een veerkrachtige en duurzame gemeenschap te vormen, wordt aanbevolen een methode te gebruiken waarbij bewoners leren omgaan met verschillende meningen en conflicten. Dit kan helpen om meningsverschillen op een gezonde manier op te lossen. Voor verdere ontwikkeling wordt gesuggereerd om een bredere groep bewoners te betrekken, waaronder sociale huurders, om meer diversiteit binnen de gemeenschap te waarborgen. Daarnaast kan het nuttig zijn om de latere fases van de gemeenschap te onderzoeken, vooral hoe bewoners samenwerken en conflicten aanpakken naarmate de gemeenschap groeit.
Hendrik van de Koot (Vrije Universiteit)
Oktober 2022, Amsterdam
Duurzame woongemeenschap
Onderzoek naar de organisatie van een beheercoöperatie binnen het Urban Tree Village-project
Bewoners die beheertaken overnemen? Dit kan zowel een overname van sociaal als technisch beheer zijn. Samen met de eigenaar van het gebouw overleggen de bewoners waartoe ze in staat zijn. Dit stukje taakoverdracht creëert een gevoel van inspraak, zeggenschap en eigenaarschap. De woningproblematiek in Nederland stimuleert een groeiende interesse in collectief wonen, waarbij beheercoöperaties een belangrijke rol spelen in het bieden van alternatieven voor traditionele woonvormen. In het Urban Tree Village-project vormen deze coöperaties het organisatorische hart van de gemeenschap.
De beheercoöperatie geeft bewoners meer zeggenschap over hun woonomgeving en stelt hen in staat verantwoordelijkheden te delen met de woningcorporatie. Cruciaal hierbij is dat afspraken over beheer en eigenaarschap duidelijk worden vastgelegd in een beheerovereenkomst. Deze afspraken helpen om de gemeenschappelijke middelen duurzaam te beheren en het sociale kapitaal te versterken. Bewoners profiteren van voordelen zoals gedeelde auto’s en apparaten, maar ook van sociale netwerken die zorgen voor onderlinge steun, zoals mantelzorg. Voor het succes van een beheercoöperatie zijn niet alleen goede samenwerking met woningcorporaties en gemeenten noodzakelijk, maar ook creatieve financieringsvormen zoals crowdfunding en subsidies. Een beheercoöperatie biedt daarmee niet alleen een antwoord op de woningnood, maar creëert ook een duurzaam en sociaal sterk woonmodel, waar de bewoners zelf aan het stuur staan.
Peter Paul Korsten (Vrije Universiteit)
Juni 2024, Amsterdam
Beheercoöperaties
Een circulaire, groene community in een verticaal dorp binnen de stedelijke omgeving.
© 2024. Website door The Bennis Brothers